Roszczenie o zwrot nakładów tylko przeciwko właścicielowi, który odebrał rzecz

Zgodnie z art. 226 kodeksu cywilnego, samoistny posiadacz rzeczy w dobrej wierze, może żądać od właściciela zwrotu nakładów. Przepis ten bywa podstawą pozwów przeciwko kolejnym właścicielom nieruchomości, którzy nigdy nawet nie widzieli owego posiadacza czyniącego nakłady. Takie roszczenia są bezzasadne.

Kwestię tę rozstrzygnął Sąd Najwyższy, który kilkakrotnie zajmował się takimi sprawami. W wyroku z dnia 2 lutego 2001 r. (sygn. IV CKN 253/00) uznał: „Roszczenie o zwrot nakładów jest roszczeniem o charakterze obligacyjnym. Oznacza to, iż jako roszczenie obligacyjne może być kierowane tylko przeciwko właścicielowi, który odebrał rzecz z nakładami”.

W świetle tego orzeczenia, roszczenia o zwrot nakładów kierowane do osoby, która nabyła nieruchomość od właściciela, który odebrał rzecz z nakładami, są bezzasadne. Jako przykład można wskazać sytuację, w której najemca czyni w wynajmowanym lokalu nakłady podlegające zwrotowi na podstawie art. 226 kodeksu cywilnego. Nieruchomość zostaje przez niego zwrócona właścicielowi, który następnie sprzedaje ją. Najemca po jakimś czasie decyduje się dochodzić zwrotu nakładów poniesionych na nieruchomość i składa w sądzie pozew przeciwko nowemu właścicielowi. Taki pozew powinien zostać oddalony, bowiem roszczenie o zwrot nakładów przysługują mu tylko przeciwko osobie, która była właścicielem w momencie jej zwrotu (w tym przykładzie – przeciwko wynajmującemu).